Inkluzja (inaczej wrostek) to termin często spotykany w opisach bursztynu, jednak co kryje ta nazwa? Inkluzja najczęściej kojarzy się z rośliną lub zwierzęciem zamkniętymi w środku i z wysoką ceną bryłki. Jednak nie zawsze takie skojarzenie jest poprawne. Inkluzja to coś co znajduje się wewnątrz bursztynu – może to być roślina, zwierzę, organiczne szczątki ale również kropla wody czy powietrze. Inkluzja to po prostu wszystko, co w sposób naturalny, uwięzione zostało w płynnej żywicy. Inkluzją mogą być pęcherzyki powietrza czy pokryte pirytem łuski. Inkluzje można podzielić na nieorganiczne – piryt, woda, pęcherzyki powietrza itp. oraz organiczne – rośliny, zwierzęta lub ich szczątki.

Żywica płynąca z drzew była specyficzną, lepką pułapką, która działała jak lep, lawa, kropla i kałuża. Taki wszechstronny sposób działania pozwalał więzić zwierzęta o różnej aktywności motorycznej i z różnych środowisk. Jednak bursztynowa pułapka z jednej strony była wszechstronna ale z drugiej bardzo selektywna. Zwierzęta lub rośliny by zatopić się w żywicy musiały być nieznacznych rozmiarów, być mieszkańcem lub przynajmniej odwiedzać bursztynowy las i mieć możliwość kontaktu z lepką żywicą. Musiały również w tej żywicy pozostać – nie uciec z niej, nie zostać wyjedzonym z lepkiej pułapki, nie zgnić i nie wykruszyć się, zanim matwego owada przykryje kolejna warstwa żywicy.

Nic więc dziwnego, że w pracowniach bursztynniczych bryłki z inkluzją stanowią zaledwie niewielki odsetek bursztynów. Nie każda z nich jest cenna ale każda jest unikatowym fenomenem przyrody.

To dzięki inkluzjom dowiadujemy się co żyło a czasem nawet co wydarzyło się miliony lat temu. Sposób działania bursztynowej pułapki spowodował, że wśród inkluzji dominują niewielkich rozmiarów bezkręgowce ale swój ślad w bursztynie pozostawiły również kręgowce. Inkluzje roślinne to najczęściej niewielkich rozmiarów tak zwane włoski gwiaździste, większe fragmenty roślin jak gałązki, liście czy kwiaty należą do unikatów.